Wpływ pornografii na mózg. Wyniki badań
Coraz więcej badań wskazuje, że pewne zmiany w mózgu mogą powstawać nie tylko w wyniku zażywania substancji psychoaktywnych – alkoholu, kokainy czy metamfetamina, ale są one też dostrzegalne u osób uzależnionych od pornografii.
Badacze zajmujący się tą kwestią najczęściej analizowali obszar przedczołowej kory mózgowej, która jest odpowiedzialna m.in. za zdolność do planowania i organizowania aktywności życiowej. Uszkodzenie tej części mózgu może prowadzić m.in. do zachowań impulsywnych, zaburzeń koncentracji i pamięci czy utraty zdolności przewidywania niebezpieczeństwa. Co istotne, przedczołowa kora mózgowa kształtuje się do ok. 25. roku życia. Warto zatem wziąć pod uwagę, że oglądanie pornografii może być szczególnie niebezpieczne dla dzieci i młodzieży.
W 2007 roku badacze z berlińskiego Instytutu Maxa Plancka, analizując zjawisko pedofilii stwierdzili, że w mózgach osób uzależnionych od pornografii internetowej występują takie same zmiany (zmniejszenie ilości substancji szarej) jak u osób uzależnionych od kokainy czy metamfetaminy. Uznali jednocześnie, że kompulsywne zachowania seksualne mogą prowadzić do trwałych fizycznych i anatomicznych zmian w mózgu charakterystycznych dla uzależnienia. Powyższe badania wskazują, że anatomiczne zmiany w płatach czołowych mózgu mogą upośledzać kontrolę zachowań seksualnych. Zmiany morfologiczne w płatach czołowych mózgu wykazane rezonansem magnetycznym (MRI) wpływają również na funkcjonowanie istoty białej w mózgu odpowiedzialnej za podejmowanie dojrzałych decyzji.
Inne badaniawykazały, że u osób korzystających z pornografii internetowej układ nagrody w mózgu charakteryzujesię znacznie mniejszą aktywnością w trakcie fizycznego kontaktu seksualnego, natomiast nadaktywnościąw wyniku korzystania z pornografii online. Stwierdzono także, że u mężczyzn korzystających z internetowej pornografii część mózgu, zwana jądrem ogoniastym prążkowia, była tym mniejsza, im więcej czasu spędzali na korzystaniu z pornografii internetowej.
Z badań wynika również, że zachowania seksualne, podobnie jak substancje psychoaktywne, uruchamiają te same mechanizmy neuronalnew ośrodku nagrody w mózgu. Częste oglądanie pornografii online może prowadzić do zużycia i obniżenia mechanizmów regulacyjnych odpowiednich struktur mózgu, a także do zmiany funkcjonalnej, co może skutkować większą potrzebą zewnętrznej stymulacji układu nagrody i może sprzyjać poszukiwaniu ekstremalnych doznań seksualnych. Dzieje się tak, ponieważ dostarczając bodźców płynących z treści pornograficznych przyczyniamy się do powstawania dysfunkcji receptorów dopaminowych, co powoduje, że aby uzyskać tę samą nagrodę potrzebujemy coraz to bardziej ekstremalnych zachowań. W ten sposób powstaje błędne koło, a następnie eskalacja zachowań seksualnych osób uzależnionych.
Co więcej, szybkie przeglądanie obrazów o treści seksualnej daje większą ilość stymulujących bodźców w czasie, co jest powiązane ze spadkiem aktywności układu nagrody. Odkrycia badaczy wskazują, że mniejszy poziom reaktywności stwarza potrzebę większej stymulacji w celu osiągnięcia tego samego efektu (wzrost tolerancji). Okazuje się także, że wraz ze wzrostem ilości czasu spędzanego na oglądaniu pornografii spada ilości połączeń pomiędzy układem nagrody a korą przedczołową, co jest kolejną zmianą w mózgu związaną z uzależnieniem.
Osoby kompulsywnie korzystające z pornografii wykazują znacznie większą potrzebę stymulacji nowymi treściami w porównaniu z osobami nieuzależnionymi. Związane jest to ze zmianami mózgowymi w grzbietowym obszarze przedniego zakrętu kory obręczy, który szybko „przyzwyczaja się” do znanych bodźców, zmuszając do poszukiwania nowych. Pornografia internetowa daje nieskończone możliwości. Jest to czynnik istotnie utrudniający terapię osób uzależnionych od pornografii internetowej.
Źródło:
„Podsumowanie literatury i badań naukowych wskazujących na negatywne konsekwencje korzystania z pornografii w kontekście ochrony dzieci i młodzieży”, Stowarzyszenie Twoja Sprawa, Warszawa 2017