Skip to main content

Płeć i poziom edukacji a problemowe używanie Internetu

W ciągu ostatnich lat sposób korzystania z Internetu znacząco się zmienił. To za sprawą postępu technologicznego – 10 lat temu Internet dla znakomitej większości był wyłącznie dostępny za pośrednictwem komputerów. Obecnie każdy dorosły człowiek i większość młodzieży ma dostęp do sieci non stop, od ręki. Wystarczy z kieszeni wyjąć smartfon.

Skutki powszechnego dostępu do sieci to m.in. rosnący problem z uzależnieniem od Internetu, mediów społecznościowych oraz ogólnie od używania smartfonów (fonoholizm). Wśród wszystkich użytkowników sieci szczególnie niepokojącym zjawiskiem jest surfowanie „bez celu”, co przyćmiewa jedną z głównych zalet Internetu, czyli możliwość poszukiwania informacji.

„Wyłaniający się obraz użytkownika Internetu wiąże się nie z kontrolą i świadomym wybieraniem treści, ale raczej podążaniem za wskazywanymi przez przestrzeń Internetu. Z psychologicznej perspektywy może się to wiązać z obniżonym poczuciem wpływu na świat wirtualny, stąd też może wynikać zwiększona aktywność na forach dyskusyjnych” – piszą dr Dominika Ochnik i dr Aleksandra Dembińska, autorki raportu pt. „Rola płci i poziomu edukacji w kształtowaniu Problematycznego sposobu użytkowania Internetu”. W swych badaniach sprawdziły, czy wszyscy młodzi dorośli ludzie, którzy mają równy dostęp do sieci, korzystają z niej tak samo, a jeśli nie, to od czego zależą różnice.

Czym jest PSUI
To skrót określający Problemowy Sposób Używania Internetu, który może prowadzić do uzależnienia. Występowanie PSUI określano, analizując: czas spędzany w sieci, liczbę kontaktów on-line i bycie sprawcą cyberprzemocy, nawiązywanie ryzykownych relacji oraz ekspozycję społeczna w Internecie.
Jak się okazuje, problemowy sposób używania Internetu jest warunkowany nie tylko wspomnianym postępem technologicznym, ale również płcią oraz poziomem edukacji. Kto ma największy problem z bezpiecznym używaniem Internetu w grupie młodych dorosłych?

Płeć i edukacja a sposób korzystania z telefonu
Badaczki podkreślają – rola płci nie jest jednoznaczna, choć trend jest dość wyraźny: „Kobiety miały podwyższone wyniki PSUI ze względu na obniżone zmienne psychologiczne (niższa samoocena i wyższe poczucie samotności), natomiast w grupie męskiej objawy PSUI były podwyższone poprzez kontakty z cyberspołecznością oraz częstotliwością korzystania z Internetu” – czytamy w raporcie.

Wniosek jest oczywisty: im większe poczucie samotności, tym częstsze kontakty online i tym więcej czasu spędzanego w sieci. To problem kobiet i ważna potencjalna przyczyna uzależnienia. Z raportu wynika także, że kobiety częściej niż mężczyźni mają kłopoty z inicjowaniem kontaktów, a w sieci, jak wiadomo, jest z tym łatwiej. Dla mężczyzn czynnikiem ryzyka jest liczba kontaktów ograniczonych wyłącznie do Internetu.

Poziom edukacji ma natomiast negatywny wpływ na sposób korzystania z Internetu wśród mężczyzn – im wyższe wykształcenie, tym więcej godzin spędzają oni online, co podwyższa wskaźniki PSUI.

Co ciekawe, zauważono, że objawy PSUI są nasilone u osób, które korzystały z Internetu w sposób niedostosowany do ich wieku, np. w szkole podstawowej używały Facebooka, eksponowały swoją tożsamość na portalach społecznościowych w wieku gimnazjalnym, a w szkole średniej oglądały pornografię. Również gry on-line, które wiązały się z liczbą kontaktów ograniczonych do Internetu, były przyczyną późniejszego rozwinięcia się objawów PSUI.

Na podstawie raportu pt. „Rola płci i poziomu edukacji w kształtowaniu Problematycznego sposobu użytkowania Internetu”, dr Dominika Ochnik, dr Aleksandra Dembińska, Katowice 2018